Historia miasta Ząbki

Dzieje najdawniejsze

Pierwsza osada na terenie współczesnych Ząbek powstała w XVI wieku. Zamieszkiwało ją 15 kmieci, którzy prócz prowadzenia gospodarstw mieli obowiązki do wypełnienia w folwarku Bródno. Po pewnym czasie osada się rozrosła i doczekała się statusu wsi królewskiej. W źródłach z 1580 roku figuruje pod nazwą Wola Ząbkowa. Znajdowała się wówczas w powiecie warszawskim, w województwie warszawskim. Jeszcze w tym samym roku Wola Ząbkowa porzuciła swą nazwę na rzecz tego, które funkcjonuje do dziś: Ząbki.

Ząbki były wsią prywatną, jak wiele miejscowości w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, a jej właścicielami była rodzina Platerów. Na skutek wylewów Wisły w 1635 roku wieś poważnie ucierpiała. Wraz z prężnym rozwojem Warszawy również w Ząbkach zakwitła gospodarka i do wsi zawitał dobrobyt. Po III rozbiorze w 1795 roku Ząbki znalazły się w granicach zaboru pruskiego.

Gwałtowny rozwój

Wiek XIX był pod wieloma aspektami bardzo szczęśliwy dla Ząbek. Przede wszystkim nastąpił rozwój przemysłu i oświaty – we wsi powstały dwie cegielnie, kolejka wąskotorowa, mieszkańcy wznieśli też szkołę. Inwestycje te przyczyniły się do utworzenia nowych miejsc pracy i lepszego wykształcenia mieszkańców. Między 1827 a 1890 rokiem liczba mieszkańców Ząbek wzrosła aż trzykrotnie: z blisko 200 do 600. W latach 1830-1831 w Ząbkach swoje przyczółki mieli powstańcy listopadowi.

Przed II wojną światową

W latach 1918-1939 w Ząbkach kwitło budownictwo, zwłaszcza mieszkalnych budynków murowanych. Swoje siedziby wznieśli tutaj m.in. generał Sikorski i generał Sosnkowski. Pierwsza parafia w Ząbkach powstała w 1918 roku.  Siedem lat później wieś doczekała się swojej Ochotniczej Straży Pożarnej, a w 1927 roku swą działalność rozpoczęła „Ząbkowina” – lokalny klub sportowy. W przeddzień wybuchu II wojny światowej Ząbki w ząbkach mieszkało około 3000 osób.

Dzieje najnowsze

Prawa miejskie Ząbki otrzymały w 1967 roku, zaś dwa lata później w mieście rozpoczęła się realizacja planu budowy bloków mieszkalnych. Według danych z 2017 roku Ząbki liczą sobie 35,336 tys. mieszkańców.